Wat moet Voorschoten bestuurlijk gaan doen?

Op verzoek van de gemeente hebben Prof. Klaartje Peters en Dr. Marieke van Genugten een onderzoek uitgevoerd naar de diverse opties voor  de bestuurlijke toekomst van Voorschoten. Fusie of zelfstandig blijven en wat zijn de gevolgen daarvan? Het rapport is inmiddels openbaar op de website van de gemeente.

In het verleden is gekozen voor samenwerkingen met verschillende regio's. De Provincie wil dat Voorschoten voor één regio kiest en stuurt aan op de Leidse regio. Duidelijk is dat er verschillende zware opgaven voor Voorschoten zijn zoals de bodemdaling, met name in het gebied aan de Vliet, waarbij het riool niet meer aansluit. Er moet een integraal plan komen maar dat kost geld en dat heeft de gemeente niet. Ook de energietransitie, het groen en de bouwopgave waar Voorschoten mee te maken heeft, zijn een zorg. Bovendien krijgt de gemeente er de komende tijd nog meer taken bij op het gebied van de Wmo en de zorg terwijl de geldkraan vanuit het rijk verder dicht gedraaid wordt. Daarnaast moet de lokale economie worden versterkt en daarmee samen hangend is er een opgave voor verkeer en vervoer. Taken waarvoor het benodigde geld er niet is op dit moment. En die financiële situatie baart de onderzoekers zorgen.  

Door de gezamenlijke ambtenarenorganisatie met Wassenaar moeten ambtenaren rekening houden met twee regio's: Den Haag en Leiden. Dat werkt niet efficiënt en kost daardoor veel. De onderzoekers constateren dat zelfstandig blijven met een gezamenlijke ambtenarenorganisatie de gemeente kwetsbaar maakt en niet effectief is. Een bestuurlijke fusie met Wassenaar achten de onderzoekers niet realistisch.

Een fusie met Wassenaar en Leidschendam-Voorburg maakt het ambtenarenapparaat minder kwetsbaar en is wel effectiever maar tegelijkertijd zijn er langere lijnen tussen inwoners en gemeente. Ook neemt de overzichtelijkheid af. Bovendien zijn diverse onderzoeken het er niet over eens dat herindeling of fusie ook kostenbesparend is. Wel zou een fusie met beide gemeenten de financiële positie van Voorschoten verbeteren omdat de financiën van de drie gemeenten dan geïntegreerd worden. Ook de diverse regionale en lokale opgaven kunnen dan beter uitgevoerd worden.

Datzelfde geldt eigenlijk voor een bestuurlijke fusie in de Leidse regio, met Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest en Zoeterwoude. Dan maakt Voorschoten onderdeel uit van een nog grotere gemeente, meer dan 200.000. Nadeel is wel dat de kans dat er aan de groene buffer wordt 'gemorreld' groot is. 'Hoe groot dat risico is, is heel moeilijk te zeggen. De gang van zaken rondom de RijnlandRoute enkele jaren geleden is geen gunstig voorteken', aldus de onderzoekers.

Kiest Voorschoten in plaats een bestuurlijke fusie voor uitsluitend een samenwerking in de Leidse regio dan zijn de nadelen groot op financieel gebied en daadkracht.
'Er ligt nu een wetenschappelijk rapport op basis waarvan de raad een besluit kan nemen', zegt burgemeester Bouvy-Koene. 'Ook willen we met inwoners en ondernemers gaan praten uit alle leeftijdsgroepen.'

Op 7 juni wordt het rapport gepresenteerd in de Commissie Burger en Bestuur. Een week later, op 14 juni, praat de raad erover.

Het volledige rapport is hier na te lezen.