Rekenkamercommissie: 'Gemeente, koester het burgerinitiatief'

Rapport en symposium "De burger neemt het initiatief"

Gemeenten kunnen meer doen om burgerinitiatieven te ondersteunen. Zo zouden zij zich meer kunnen inzetten om initiatieven in hun gemeente in kaart te brengen. Gemeenten kunnen de betrokkenheid en energie van initiatiefnemers beter benutten. Zij kunnen dat het beste doen door op maat met een passende rol bij te dragen. Dat staat in een uitvoerig onderzoeksrapport van de Rekenkamercommissie van Wassenaar, Voorschoten, Oegstgeest en Leidschendam-Voorburg, dat donderdag 31 mei is gepresenteerd in het bijzijn van minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Jan van Zanen, voorzitter VNG, tijdens het symposium "De Burger neemt het initiatief" in het Louwman Museum, Den Haag.

Gemeenten zouden lokale burgerinitiatieven meer moeten koesteren, zegt Dolf Kamermans, voorzitter van de Rekenkamercommissie. "Burgers weten zelf goed wat nodig is in hun buurt. Tegelijk zien we dat gemeenten worstelen: hoe kun je burgerinitiatieven ondersteunen? Wat is onze rol? Wanneer geven we subsidie, wanneer bieden we expertise?"

Voor het onderzoek werden 71 burgerinitiatieven geanalyseerd en betrokkenen geïnterviewd. Daaruit blijkt dat een overkoepeld gemeentelijk beleid voor burgerinitiatieven vaak ontbreekt. Burgers hebben behoefte aan een vast aanspreekpunt binnen de gemeente en betere samenwerking. Het rapport geeft daarom concrete tips aan gemeenten om dit te verbeteren, zoals: voorkom willekeur in de keuze voor steun aan initiatieven, kom afspraken na, zorg voor korte lijnen, en voor een menselijke maat.

Burgerinitiatief scoort hoog op de agenda van politici in Den Haag en van gemeenten. Zelfredzaamheid en de eigen kracht van de samenleving zijn belangrijk, omdat de overheid zelf onmogelijk alle onderdelen van het maatschappelijk leven kan overzien en organiseren.

Het scala aan burgerinitiatieven is groot en hun aantal neemt toe, zo blijkt uit het rapport. De projecten richten zich op alle facetten van het maatschappelijk leven, van duurzaamheid tot zorg, van cultuur tot integratie. Voorbeelden zijn de eenmalige organisatie van een buurtfeest, maandelijkse repair-cafés, dagopvang van mensen met een psychische aandoening, onderhoud van parken of tuinen of het coördineren van gezamenlijke inkoop van zonne-energie.

Naast de presentatie van het rapport met handreikingen, heeft de Rekenkamercommissie de 'Initiatiefwijzer' gelanceerd, een website die gemeenten en burgers helpt initiatieven te nemen en tot een succes te maken. Tijdens het symposium dat plaatsgevond op 31 mei 2018 gingen experts, raadsleden, beleidsmedewerkers en initiatiefnemers met elkaar in gesprek om samenwerking te verbeteren. Kamermans: "Het is inspirerend om te horen en te zien wat mensen uit eigen kracht voor elkaar krijgen. Initiatieven van burgers zorgen voor sfeer en gemeenschapszin. Met het onderzoek en het symposium willen we gemeenten én burgers handreikingen bieden om elkaar te versterken."

Het rapport en de handreiking staat op de website https://www.rekenkamerwvolv.nl/onderzoeken/burgerinitiatieven

De in dit persbericht genoemde initiatiefwijzers zijn te zien (zonder inloggegevens) 1. Gemeente Wassenaar: https://wassenaar.initiatiefwijzer.nl 2. Gemeente Voorschoten: https://voorschoten.initiatiefwijzer.nl 3. Gemeente Oegstgeest: https://oegstgeest.initiatiefwijzer.nl 4. Gemeente Leidschendam-Voorburg: https://lv.initiatiefwijzer.nl