Persbericht: PvdA: meer financiële discipline bittere noodzaak.

Voorschoten -  Hoewel berichten in kranten en sociale media anders doen vermoeden, gaat het niet geweldig met de financiën van Voorschoten. De Najaarsnota geeft een te rooskleurig beeld. Om te kunnen investeren in duurzaamheid en goede voorzieningen moet Voorschoten meer lenen. Geen schuldvermindering maar schuldvermeerdering dus. Daarom heeft de PvdA in de raadsvergadering van 13 december voorgesteld harde spelregels af te spreken om de financiële discipline van raad en college te versterken.

In de Najaarsnota schrijft het college dat het financiële resultaat 2018 waarschijnlijk €800.000 in de plus bedraagt. Maar schone schijn bedriegt! Want de meerkosten op de Jeugdhulp (€750.000) zijn niet meegeteld met als argument: het kan ietsje meer of minder zijn. Daarenboven wordt het beeld vertekend door de opbrengst van drie gemeentelijke panden in Vlietwijk (opbrengst 1.5 miljoen). Zonder de incidentele opbrengst van dit tafelzilver eindigt 2018 dus anderhalf miljoen in de min. Zo goed gaat het dus niet.

Voorschoten heeft weinig financiële ruimte en staat voor grote uitdagingen. We willen investeren in voorzieningen waardoor Voorschoten een aantrekkelijke woon- en werkgemeente blijft. En we moeten investeren in verduurzaming en de energietransitie. Dat kost geld en dat is er niet. Dus moet er meer worden geleend en wordt de schuld groter. Op 13 december heeft de gemeenteraad een voorstel van BenW besproken met spelregels over de maximale schuldvermeerdering (10 miljoen extra) de komende vier jaar.

De PvdA vindt enige toename van de schuld verantwoord maar onder strikte voorwaarden. Volgens Ad de Graaf, fractievoorzitter PvdA, "mogen eenmalige opbrengsten uit de verkoop van gemeentelijk vastgoed niet worden gebruikt voor het dichten van financiële gaten. Met deze inkomsten moeten we er juist voor zorgen dat we minder schulden krijgen". Omdat dit niet stond in het voorstel van BenW heeft de PvdA het initiatief genomen de voorwaarden aan te scherpen. Dit initiatief is ondersteund door CDA en ONS Voorschoten en overgenomen door BenW. Op verzoek van het college is als uitzonderingsclausule toegevoegd dat hiervan in heel bijzondere situaties kan worden afgeweken.

Maar meer spelregels zijn nodig. Nu is de jaarlijkse Voorjaarsnota alleen een document dat financiële mee- of tegenvallers opsomt. Dat is gek en moet volgens de PvdA veranderen. Bij financiële overschrijdingen moet duidelijk zijn hoe tegenvallers in de kosten elders worden opgevangen. Zo zorgen we ervoor dat niet elk jaar meer wordt uitgegeven dan begroot. Want als je jaar na jaar teveel uitgeeft, schulden toenemen en tafelzilver wordt verkocht, ontstaan grote problemen

De PvdA vindt het noodzakelijk dat de financiële discipline van raad en college verbetert. Incidentele inkomsten uit de verkoop van onroerend goed behoren naar schuldvermindering te gaan, overschrijdingen moeten elders worden gecompenseerd en nieuwe uitgaven mogen alleen als duidelijk is hoe die worden betaald.

Op 13 december heeft de PvdA de raad voorgesteld deze spelregels binnenkort uit te werken. Meer financiële discipline is bittere noodzaak voor een gemeente die zelfstandig wil blijven en wil investeren in de toekomst.

Gemeenteraad 13 december 2018

Inbreng eerste termijn Ad de Graaf bij agendapunt Schuldenbeheersing

Mevrouw de voorzitter,

Ik wil de behandeling van de nota schuldenbeheersing aangrijpen om met de raad en met college het gesprek te starten over de ontwikkeling van een op Voorschoten toegesneden Zalm-norm, een soort Cramwinckel-norm! Maar eerst de nota schuldenbeheersing.

Het lijkt een cliché, maar Voorschoten staat echt voor grote uitdagingen.

* Neem de verduurzaming en de energietransitie

* Neem het blijvend realiseren van een voorzieningenniveau dat past bij Voorschoten als aantrekkelijke werk- en woongemeente.

Dat vergt investeringen. Maar de gemeente heeft weinig geld en de raad heeft vorig jaar nog een motie aangenomen waarin gevraagd wordt om schuldreductie. Dat wringt.

Want Voorschoten beschikt over weinig financiële ruimte en nieuwe investeringen zijn alleen mogelijk door meer geld te lenen. En dan is er dus geen schuldvermindering, maar schuldvermeerdering.

Drie vragen:

* Moeten we dit wel willen, die schuldenvermeerdering?

* Is het onvermijdelijk?

* Onder welke voorwaarden is het verantwoord?

De eerste vraag: Moeten we dat wel willen?

Liever niet zou ik zeggen, want een toenemende schuld zorgt voor meer jaarlijkse afschrijvingskosten en ook de te betalen rente over schuld wordt

steeds groter. En daardoor wordt de ruimte binnen de exploitatie steeds kleiner.

Een voorbeeld.

We nemen het jaar 2022 in scenario 3. Dat is het scenario dat het college voorstelt. En we gaan uit van extra leningen met een looptijd van 15 jaar. Even een kleine rekensom.

* In de begroting 2019 wordt uitgegaan van een positief resultaat van 319.000 over 2022.

* In de rekensom bij scenario 3 zien we een negatief resultaat van 133.000.

Een verschil van 452.000 euro. Kortom, in dit scenario moet er in de begroting 2022 452.000 worden vrijgemaakt om de jaarlijkse kosten van de extra schuld te kunnen betalen. En die 452.000 kunnen we dus niet ergens anders voor gebruiken. En die 452.000 euro loopt in de jaren daarna op tot 1 miljoen en meer.

Ik weet natuurlijk ook wel dat het om een theoretisch scenario gaat, dat de werkelijkheid er anders zal uitzien. Maar het laat wel zien wat er kan gebeuren als we dit scenario volgen.

Kortom, moeten we dit wel willen?

Vraag 2: Is het onvermijdelijk?

Ik denk dat we daar kort over kunnen zijn. Als en nogmaals als we inderdaad serieus werk willen maken van een bruisend, aantrekkelijk en duurzaam Voorschoten dan zijn nieuwe investeringen noodzakelijk en dat kan niet zonder extra te lenen. En dus meer schuld.

Dat is niet hetzelfde als te zeggen dat alles in Voorschoten dan blijft zoals het is. Soms zullen pijnlijke keuzes noodzakelijk zijn. De PvdA zal bij het maken van deze keuzes altijd trouw blijven aan haar wortels als sociaal-democratische partij.

Maar dan de belangrijkste derde vraag: Onder welke voorwaarden is schuldvermeerdering verantwoord? Welke set afspraken zijn minimaal noodzakelijk?

Om te beginnen is de PvdA het eens met het college dat er stringente beleidsregels moeten zijn voor een beheersing van de schuldontwikkeling. Het jaarlijkse investeringsplafond van € 100.000 afschrijvingslasten voor nieuwe investeringen is hiervan een onderdeel. Hetzelfde geldt voor het maximeren van het plafond voor de korte en lange termijn schuld op 53 miljoen.

Maar dat is lang niet genoeg, er hoort iets bij. Namelijk de beleidsregel dat incidentele inkomsten uit de verkoop van onroerend goed moeten worden ingezet voor een verlaging van de schuldpositie van de gemeente. En dus niet voor het dichten van gaten in de begroting!

En over die beleidsregel gaat het amendement van PvdA, CDA en ONS Voorschoten. Deze beleidsregel draagt bij aan het beheersen van de schuldpositie van de gemeente. Het zorgt ervoor dat het beslag van de schuldontwikkeling op de jaarlijkse exploitatie zoveel mogelijk wordt beperkt.

Maar daarmee zijn we er nog niet want stevige beleidsregels over de schuldpositie hebben weinig betekenis wanneer we ons bredere financieel instrumentarium en onze begrotingsregels niet aanscherpen. Er valt nog een wereld te winnen.

1

Allereerst dienen doel en functie van Voorjaarsnota, Kadernota en Najaarsnota scherper te worden vastgelegd. Een Voorjaarsnota moet anders dan in bijvoorbeeld 2018 niet alleen informatie verschaffen over mee- en tegenvallers, maar moet ook voorstellen doen over de bijstelling van de begroting om die sluitend te houden.

Voorjaarsnota en een Najaarsnota moeten als sturingsinstrument worden gezien: Hoe sturen we bij? En de najaarsnota behoort niet als mosterd na de maaltijd na de begrotingsbehandeling te verschijnen.

Dit zal de inzet van de PvdA zijn bij de besprekingen die we hierover hebben begin volgend jaar.

2

In de tweede plaats moeten Gemeenteraad en college volgens de PvdA scherper worden als het gaat om het vinden van de dekking van de kosten van nieuwe projecten. We moeten met elkaar afspreken en in een beleidsregel vastleggen dat er altijd sprake moet zijn van een alternatieve dekking. Zonder dekking, geen behandeling van het voorstel. En daarbij niet te snel een greep in de reserves doen.

3

En tenslotte wil de PvdA graag met u het gesprek voeren over de omgang met uitgaven op beleidsdomeinen en taakvelden waarvan we wel weten dat die tot meerkosten leiden, maar nog niet weten hoeveel . Nu worden die soms (vaak?) in de meerjarenbegroting niet begroot. Zie bijvoorbeeld de jeugdzorg. Dan moet je daarna niet verbaasd zijn dat je meer uitgeeft dan er binnenkomt en dat je met een overschrijding van je begroting wordt geconfronteerd.

Beleidsvoornemens en te voorziene tegenvallers dienen in de begroting te worden meegenomen. Dat leidt tot voorzichtiger begroten waardoor je af en toe ook een meevaller mag verwachten.

Ik rond af.

De PvdA ziet de besluitvorming over schuldenbeheersing als eerste en belangrijke stap naar steviger beleidsregels voor een gezond en beheerst begrotingsbeleid. Dat zal soms leiden tot het maken van scherpe en lastige keuzes. Maar het leidt er ook toe dat schuldontwikkeling beperkt kan blijven waardoor er meer financiële ruimte binnen de begroting blijft voor projecten en voorzieningen die belangrijk zijn voor Voorschoten.

Het amendement van PvdA, CDA en ONS Voorschoten is een eerste stap in de richting van wat ik gekscherend 'de Cramwinckel-norm' noem. Ik heb het vertrouwen dat de wethouder van financiën onze opvattingen over een steviger begrotingsbeleid deelt. En daarom vinden wij het voorstel – na aanvaarding van ons amendement - verantwoord.