‘Stem op een Vrouw’

Verkiezingsborden verschijnen langs de weg, het eerste verkiezingsdebat is achter de rug en u ziet de politieke partijen weer op straat. De gemeenteraadsverkiezingen komen eraan, we mogen binnenkort naar de stembus.

Stichting ‘Stem op een Vrouw’, opgericht om de politieke representatie van vrouwen te verbeteren, constateert dat in slechts in 7 van de 345 gemeenten de helft (of meer) van de raadsleden vrouw is. 

Voorschoten is een van de gemeenten waar vrouwen in de minderheid zijn. Met 20% vrouwelijke raadsleden presteren we regionaal het slechtst. Katwijk doet het iets beter met 24,2% vrouwelijke politici, Leidschendam-Voorburg volgt met 28,6%, Wassenaar met 33,3%. Leiden en Leiderdorp scoren met 41% redelijk. Alleen in Zoeterwoude zijn mannen en vrouwelijk gelijk vertegenwoordigd: 53,8% van de raadsleden is vrouw.

Het gemiddelde aantal vrouwen in de raad is daarnaast de afgelopen vier jaar gedaald, stelt de stichting. Direct na de verkiezingen in 2018 was dit gemiddeld nog 34%, nu aan het einde van de raadsperiode is nog maar 31% van de raadsleden vrouw. Voorschoten laat dat beeld ook zien: van de 6 vrouwelijke raadsleden die startten zijn nu nog maar 4 over, op in totaal 21 raadsleden. 

Onderzoek ‘Op naar een betere balans m/v in politiek en bestuur’ laat zien dat vrouwen structureel korter in de raad zitten dan mannen en minder vaak doorgroeien tot bestuursfuncties zoals wethouder en burgemeester. Gelukkig scoort Voorschoten op dit laatste punt goed met een vrouwelijke burgemeester en wethouder. Dat vrouwen de politiek na één periode verlaten heeft soms te maken met privéredenen, maar ‘de politieke cultuur’ speelt ook een rol: vrouwen geven aan minder ruimte te ervaren voor hun manier van politiek bedrijven.

In gemeenteraden waar relatief meer vrouwen zitten, werd de politieke cultuur vaker als positief ervaren. Er lijkt een wisselwerking te bestaan tussen het aandeel vrouwen in de raad en de mate van inclusiviteit. Men gebruikte termen zoals “constructief”. Verder werd benadrukt dat er minder “haantjesgedrag” plaatsvond, dat er inhoudelijk gediscussieerd werd en niet op de persoon. Haantjesgedrag werd getypeerd als de onwil om compromissen te sluiten, anderen te overschreeuwen en af te rekenen. Respondenten zeiden: “Men gunt elkaar wat” en “de raadsleden zoeken de verbinding en niet de verschillen”, de “politieke cultuur is heel positief en behulpzaam”, en “de raadsleden vangen elkaar geen vliegen af”.

Lokale politici beslissen over onderwerpen die de burgers direct raken, zoals wonen, jeugd- en ouderenzorg, de energietransitie, de bibliotheek, cultuur en sport. Gemeenteraadsleden zijn nog altijd vooral man, wit en hoogopgeleid, en géén goede afspiegeling van de samenleving. Meer diversiteit verbetert de kwaliteit van politiek. Wanneer de mensen die worden geraakt door bepaald beleid ook aan tafel zitten – man, vrouw, jong, oud, mbo’ers en universitair opgeleiden, mensen met en zonder een beperking – brengen zij specifieke kennis en ervaringen in en verbetert de besluitvorming. Een goede afspiegeling van de bevolking draagt bij aan het beter gehoord worden, en dus aan het vertrouwen in de politiek. 

Stem op een Vrouw motiveert kiezers om op vrouwen te stemmen die lager op de lijst staan. De eerste vrouw op de lijst redt het immers vanwege haar hoge positie vaak al wel. Door te stemmen op vrouwen die lager staan, kan je zorgen dat zij ondanks die positie tóch verkozen worden. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 heeft dat ook in Voorschoten tot meer diversiteit in de raad geleid. Ik vind het belangrijk om een kandidaat (m/v) te steunen, die inhoudelijk gedreven is en op constructieve wijze samenwerking zoekt met anderen. Mij treft u niet aan op de lijst, maar ik zal de politiek de komende tijd via deze column blijven volgen.

m.eshuis55@xs4all.nl 

Mijn columns zijn ook te lezen via Twitter: @EshuisMarjolijn