Cultuurhuis: wat gaat er mis?

Column in de Voorschotense Krant van november

Na jarenlange discussie debatteerde de gemeenteraad over het collegevoorstel voor verbouwing van de bibliotheek tot een multiculturele accommodatie, waarbij de emoties hoog opliepen. Het leidde net niet tot een bestuurscrisis. Hoe kon het zover komen? En waarom lukt het niet royale steun te vinden voor het huidige voorstel? 

Terugblikkend op een decennium lang praten over een Voorschotens cultuurhuis valt op: nooit zaten culturele organisaties (de Cultuurfabriek, waaronder bibliotheek en filmtheater) en maatschappelijke organisaties (waaronder Schuldhulpmaatje) onder leiding van een gespreksleider aan tafel om een gezamenlijke visie te formuleren. Wat verstaat ieder onder een gemeenschappelijk huis en kunnen we tot een gedeeld idee komen? Verantwoordelijke wethouders spraken wel met betrokken partijen, maar nooit gedurende een afgebakend proces met álle betrokken groepen. 

Omdat dit niet gebeurd is, lopen we steeds aan tegen de verschillende ideeën die gebruikers en politieke partijen over dat gemeenschappelijke huis hebben. Wordt het een ‘thuisbasis’ voor culturele- en maatschappelijke organisaties, van waaruit de onderlinge samenwerking en verbinding gestalte krijgt, zoals de Cultuurfabriek graag wil. En welke functies horen daar dan bij? Of wordt het een bibliotheek plus, een verbouwde bibliotheek, met meer ruimte voor maatschappelijke taken en een zaal in de tuin en een paar kleinere ruimten’, die groepen kunnen afhuren. Dat is wat anders dan een gezamenlijk ‘huis’.

Terwijl PvdA, CDA, ONS en VLS graag een multifunctionele accommodatie zien, liefst met een gemeentelijke balie, steunen D66, GL en SP het idee van een verbouwde en uitgebreide bibliotheek. Mijn partij heeft altijd het belang benadrukt van wat gebruikers hierin willen. De opstelling van de VVD valt moeilijker te doorzien. Zij schaarde zich in het coalitieakkoord achter het idee van een multifunctionele accommodatie aan de Wijngaardenlaan, maar liet eerder weten de MFA in het dorpscentrum te willen ontwikkelen om het centrum een boost te geven. De fractie sprak tijdens de veelbesproken raadsvergadering van ‘te veel geld voor te weinig’ als reden voor afwijzing van het collegevoorstel.

Het chagrijn bij GL, D66 en SP over de opstelling van de VVD is begrijpelijk. Waarom steunde deze coalitiepartij ‘doorontwikkeling’ van de plannen aan de Wijngaardenlaan, om ze vervolgens op budgetoverschrijding voor ‘te weinig’ af te laten ketsen? De (on)mogelijkheden van een accommodatie op die plek waren toch al langer duidelijk? De voorstanders van de bibliotheekoptie verzuimden te luisteren naar de bezwaren die vier van de acht partijen vorig jaar en eerder inbrachten. Bezwaren die in essentie gaan over een onvoldoende uitgewerkte visie, passend bij de schaal en (financiële) mogelijkheden. De verwijten aan het adres van de oppositie als zouden zij ‘niet willen investeren in cultuur of ‘besluiteloos’ zijn, snijden dan ook geen hout.

Om de discussie over de MFA vlot te trekken, moet er een gekwalificeerde facilitator (!) worden aangetrokken die het gesprek over deze kwestie begeleidt, en daarbij oud zeer wegneemt. Het vraagt van politieke partijen en het (nieuwe) college bereidheid hierin te investeren en het vervolgtraject met open vizier in te gaan. Het vraagt van alle betrokken organisaties een constructieve opstelling en compromisbereidheid. Het vraagt creativiteit, het betrekken van ondernemers en de wil om samen te zoeken naar alternatieve kostendragers. 

Hadden we het proces voor de totstandkoming van de MFA jaren geleden direct goed aangepakt, dan was er niet zoveel geld weggelekt, geld dat we goed hadden kunnen gebruiken voor de realisatie van de MFA. 

Met ieders positieve houding moet het mogelijk zijn nu snel tot de realisatie van een MFA te komen waar het hele dorp de komende 60 jaar profijt van trekt: een gebouw met plaats voor een palet aan maatschappelijke activiteiten en culturele uitingen, met ruimte voor repetities en optredens, en een café om elkaar te ontmoeten. Laagdrempelig en bruisend!