Naar een afronding van de formatie

Het was een opmerkelijk debat donderdag 17 juni in de gemeenteraad. Informateur Uri Rosenthal (VVD) presenteerde de bevindingen van zijn informatieopdracht “de mogelijkheden te onderzoeken voor een brede coalitie, zowel getalsmatig als in politieke breedte, waarbij deze partijen in staat zijn visie en slagkracht te ontwikkelen om de uitdagingen van Voorschoten aan te pakken.”

door: Marjolijn Eshuis

Deze informatieronde volgde op de vastgelopen onderhandelingen tussen VVD, VL, CDA en D66 in mei. Inhoudelijk waren er geen onoverkomelijke belemmeringen, maar D66 trok zich terug omdat zij gaandeweg moeite kreeg met de bestuursstijl. Dat was net voordat de moeilijke onderwerpen op tafel kwamen, stelden de achterblijvers. Deze drie partijen besloten niet samen door te gaan, wat getalsmatig wel mogelijk was (12 van de 21 zetels). 

Op basis van gesprekken met alle fracties adviseerde Rosenthal vorige week de spoedige vorming van een college van VVD, CDA, GroenLinks en D66. Zo’n college is breed samengesteld, evenwichtig binnen het politieke spectrum en heeft de daadkracht om de uitdagingen van Voorschoten aan te pakken. Een college bestaande uit de overgebleven partijen VVD, VL en CDA vormt hoe dan ook getalsmatig en qua politiek spectrum een te smalle basis, aldus de formateur. 

Hoewel Voorschoten Lokaal de afgelopen maanden als relatief nieuwe partij volgens gesprekspartners goed mee heeft gedaan bij de formatie, twijfelden enkele fracties over de stabiliteit van de partij, volgens Rosenthal. Zij vinden, evenals VL zelf, dat een bredere coalitie minder risico oplevert, omdat die meer gelegenheid geeft voor alternatief stemgedrag. De formateur denkt daar anders over, het zou partijen teveel ruimte bieden om af te wijken van het coalitiestandpunt. De opvattingen van VL moeten echter kunnen doorkomen, ook als het niet deelneemt aan een college.

Tijdens het debat van 17 juni maakten PvdA, SP, GroenLinks, D66 en CDA duidelijk dat ze de stabiliteit van VL niet in twijfel trekken, “alleen kennen wij de partij gewoon nog niet goed genoeg.” De VVD uitte twijfels over de stabiliteit van een meerderheidscoalitie met VL en daarom heeft het bij deze variant de voorkeur een vierde partij toe te voegen. VL liet weten dat drie van de vier raadsleden al enkele jaren lokaal politiek actief zijn en wel degelijk kennis en ervaring hebben. 

Het was met name de VVD die openlijk aangaf een coalitie met VL en CDA een te smalle basis te vinden. Wellicht begrijpelijk omdat het een jonge partij betreft, maar uit landelijk onderzoek naar de bestuurlijke standvastigheid van de lokalen blijkt dat zij het goed doen, en dat hun wethouders gemiddeld ongeveer even lang aanblijven als die van het CDA, en zelfs langer dan PvdA en VVD-wethouders.

Het gebrek aan vertrouwen richting VL leidde ertoe dat deze partij geen deel meer uitmaakte van het voorstel van Rosenthal. De uitnodiging aan GL om pas in dit stadium mee te gaan praten sloeg de partij af. Mede hierdoor heeft de VVD haar reserves richting VL laten varen. Tijdens het debat bleek dat een grote meerderheid van de raad het advies van de informateur niet overnam, en VVD, VL en CDA opdroeg de gesprekken toch samen voort te zetten. Voorschoten verdient duidelijkheid, want urgente onderwerpen als (sociale) woningbouw, de energietransitie en de multifunctionele accommodatie vragen om bestuurskracht. 

Gezien de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen, waarbij VL als tweede partij uit de bus kwam, net achter de VVD, is dat een verstandige keuze, ook wat betreft de diversiteit. Hiermee is de achterban van VL in het college vertegenwoordigd. Blijkbaar was er een tweede informatieronde nodig, evenals de oproep van de raad om er als drie grootste partijen uit te komen, om als drie partijen vertrouwen in elkaar uit te spreken.

m.eshuis55@xs4all.nl
Twitter: EshuisMarjolijn