3 september 1944 aanslag
op Voorschotens verzet
Op 3 september 2021 is het 77 jaar geleden dat de moordaanslagen, die bekend staan als de Silbertannemoorden, plaatsvonden op Teun de Groot, Frans Kusters en Bertus van Aken. Bertus van Aken overleefde de aanslag maar De Groot en Kusters niet. De naam Silbertanne werd door de Duitsers als codewoord gebruikt voor vergeldingsacties na moordaanslagen op aanhangers van Nazi-Duitsland. In Voorschoten ging het om de moord op landwachtcommandant Bouw die door het verzet om het leven werd gebracht.
Gé van Aken, de zoon van Bertus, stuurde de redactie een verslag van een filmopname met Leo van der Bijl, uit de film 'Voorschoten 50 jaar vrij', die in 1995 werd gemaakt. In de film vertelt Leo van der Bijl, die gedurende de bezetting actief was in het verzet, medewerker was van de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers en tevens districtscommandant van de Packardgroep, een landelijke inlichtingenorganisatie, over de aanslagen in 1944.
Terwijl hij wordt geïnterviewd staat Leo van der Bijl voor het huis Voorstraat 7. ‘Hier woonde Bertus van Aken met zijn gezin in de oorlog' vertelt hij. 'Op deze plaats, ligt de bakermat van het Voorschotens verzet en van de Voorschotense ondergrondse. Al eind 1941 begon Bertus van Aken hier met het opvangen, het helpen en het verzorgen van onderduikers. Mensen denken weleens verzet: dat is eigenlijk het opblazen van bruggen, sabotage, spionage het drukken van illegale lectuur en andere bezigheden. Maar we mogen niet vergeten dat het helpen van onderduikers, het onttrekken van arbeidskrachten aan de Duitse oorlogsindustrie, eigenlijk een van de belangrijkste onderdelen is geweest van het Nederlandse verzet tegen de Duitse bezetter. Er werd een afzonderlijke organisatie voor opgericht: de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers. De organisatie groeide uit tot een beweging met een dikke 1000 medewerkers en een organisatorische opbouw met districten over het hele land. In Voorschoten werd Bertus van Aken geholpen door enkele andere mensen en zij zijn er in geslaagd om ongeveer 200 onderduikers van elders hier in Voorschoten en omgeving onder te brengen maar om een groot aantal Voorschotenaren naar elders te verhuizen en hen daar aan adressen te helpen’.
'Wij mogen, als wij hier staan voor het pand Voorstraat 7, wel diep respect voelen voor een man als Bertus van Aken, die ondanks zijn grote gezin zulke geweldige risico's en zijn leven in de waagschaal stelde om de vijand afbreuk te doen', sluit Leo van der Bijl het interview af.