Het gemeentehuis is ontworpen door de Haagse architect Willem Verschoor (1880-1968).
Het gemeentehuis is ontworpen door de Haagse architect Willem Verschoor (1880-1968). Foto:

Kerk en gemeentehuis in één oogopslag

In Museum Voorschoten is nu de tentoonstelling ‘Het silhouet van Voorschoten, boven en onder de grond’ te zien. Het gaat over de historische én nieuwe gebouwen die tezamen de skyline van het dorp vormen.

Op de tentoonstelling komen twee bouwwerken aan bod die in het centrum van het dorp staan, maar waar meestal niet zoveel aandacht aan wordt geschonken. Misschien vinden de meeste mensen ze wat gewoontjes. Het gaat om het gemeentehuis en de Kruispuntkerk, tegenover elkaar gelegen aan de rotonde. Het aardige is dat ze weliswaar in dezelfde tijd zijn gebouwd, namelijk in de jaren twintig van de vorige eeuw, maar in stijl veel van elkaar verschillen. Wie - net als de makers van de tentoonstelling - goed kijkt ziet veel fraaie details. 

Het gemeentehuis, ontworpen door de Haagse architect Willem Verschoor (1880-1968), kwam gereed in 1925. De stijl is zakelijk expressionistisch, met strenge hoekige elementen. Vooral de hoge smalle ramen vallen op, naast het gebruik van baksteen. De variatie in het metselwerk maakt de gevel levendig, een werkwijze die bij moderne gebouwen ook weer wordt toegepast. Speelse elementen zijn te zien op de pijlers tussen de ramen. Daar staan vier natuurstenen vogels in art-decostijl: twee uilen, een adelaar en een pelikaan. Ze staan symbool voor wijsheid, heldhaftigheid en zorgzaamheid, zeer gewenste eigenschappen voor een gemeentebestuur.

De Kruispuntkerk werd ontworpen door Herman Onvlee (1885-1923), een Baarnse architect van gereformeerden huize. De kerk werd in 1924 in gebruik genomen, de architect heeft zijn schepping dus niet meer voltooid kunnen zien. De stijl zou neo-romaans genoemd kunnen worden, met vrij kleine, smalle ramen met ronde bogen aan de bovenkant. 

Deze retrostijl was die in die tijd voor kerken erg populair. Maar de toren met zijn bijzonder gebogen spits heeft beslist trekjes van de Amsterdamse school, en is met zijn markante vorm echt een blikvanger. Het voorportaal met de drie grote bogen is in de jaren ‘70 aangebouwd.

Vanaf de Raadhuislaan zijn kerk en gemeentehuis in één blik te zien. Beide gebouwen, met het groen van het Burgemeester Berkhoutpark ertussen, vormen zo een poort voor het dorpscentrum. Dit fraaie ensemble, karakteristiek voor Voorschoten, dat er bijna honderd jaar staat mocht op de tentoonstelling niet ontbreken.

Voor de kinderen is er een leuke speurtocht. Op twaalf foto's zijn details van bouwwerken te zien. De vraag is natuurlijk: om welk gebouw gaat het hier? Er is ook nog een lijst met vragen, die je pas kunt beantwoorden als je heel goed hebt gekeken en de bijschriften bij de tentoonstelling hebt gelezen.
Het museum is geopend van woensdag tot en met zondag, van 13.00 tot 17.00 uur. De tentoonstelling loopt tot eind december.

De Kruispuntkerk werd ontworpen door Herman Onvlee.