Harm Klifman over zijn 'Boekenschrift'
Is een boek ‘klaar’ na het lezen van de laatste bladzijde? Nee dus, voor mij niet. Bij mij volgt er standaard nóg een actie: het noteren in het boekenschrift. Het boekenschrift draagt onbetwistbaar bij aan mijn plezier in het lezen. Ik werp me daarom graag op als een ambassadeur.
In het boekenschrift houd ik nauwgezet bij welke boeken ik gelezen heb: maand van uitlezen, uitgever, plaats van uitgave, jaartal en druk en verder het aantal pagina’s. En niet alleen dát, ik noteer nog veel meer. Een goed bijgehouden boekenschrift is een genot.
5-12-1991
Sinterklaas 1991, het lijkt een eeuw geleden. Ik kreeg van een collega een klein, onopvallend boekje, De plezierfactor (1990) geschreven door NRC-journalist Felix Eijgenraam. Een boekje over boeken. Preciezer: over de registratie van gelezen boeken en de waardering. Het idee ‘boekenschrift’ sprak mij direct zo aan dat ik gelijk een dik schrift met harde kaft heb aangeschaft. Ik was net veertig geworden toen ik begon. 40 al! Wat had ik graag 25 jaar eerder van dit idee gehoord.
Vanaf het begin heb ik meer gedaan dan ‘boekhouden’. Ik vul de registraties aan met citaten, mooie passages, gedichten, originele zinswendingen, en pareltjes van trefzekere woordkeus of verrassende beeldspraken. Door dit overschrijven red ik mooie passages van verbleking in mijn geheugen en blijven ze op elk moment bereikbaar.
Van achteren naar voren staan de titels, van voren naar achteren de citaten, korte inhoudsbeschrijvingen van boeken enzovoorts. Op enig moment komen beide wijzen van vullen bij elkaar. Dan ben ik toe aan het volgende schrift.
Teruglezen
‘Het is iets meer werk, maar je krijgt er veel voor terug.’ Zo waar! Elke passage is een herinnering aan een moment van vreugde, van nieuw inzicht, van bewondering, van geraakt worden.
Leuk om af en toe in je boekenschrift terug te kijken en dan ‘terug te lezen’ dat ik in 1997 een leidinggevende functie kreeg en me meer met managementliteratuur bezig ben gaan houden. Jaren later begon ik met advieswerk - ook terug te vinden in de overzichten.
Spelregels voor het boekenschrift
1. Noteer boeken, lezingen, alles waar een kaft omheen zit.
2. Verzamelde werken tellen als een, tenzij elk opgenomen werk een eigen paginering heeft.
3. Een boek voor een tweede of derde keer lezen geldt als een nieuw boek.
4. Artikelen tellen niet mee tenzij van enige omvang. Denk aan 25 bladzijden; kies gerust een ander getal en houd je daar dan aan.
5. Tel alle pagina’s mee, het notenapparaat, de literatuurlijst, dankbetuigingen, verantwoordingen.
6. Geef bij niet uitgelezen boeken aan hoeveel pagina’s wel.
7. Bepaal of je een sterrensysteem wilt toepassen en wees daarin consequent.
8. Bepaal wat/hoe je tellen wilt: per jaar? Doorlopend? Aantal boeken? Aantal pagina’s? Onderscheiden naar talen, naar fictie/non fictie, naar genre?
Tips
1. Vertel over deze hobby regelmatig in gesprekken over boeken. Zo lekker terloops als in ‘Ik schreef over dit boek ongeveer het volgende in mijn boekenschrift.’ En dan kijken of dit tot vragen of herkenning leidt.
2. Geef je kinderen of kleinkinderen een boekenschrift. Moedig ze aan hiermee te beginnen. Dit is niet altijd een garantie op succes. Dat weet ik uit eigen ervaring*. En toch, niet geschoten is altijd mis.
3. Voor wie er gevoelig voor is: koop er een mooi schrift voor: beetje chique, mooi papier, ongelinieerd misschien. Zoiets.
4. Ben je een veellezer, koop dan een dik schrift. Daar heb je jaren plezier van.
* Ik heb het even gecheckt: soms lazen ze drie of vier titels op een middag. Dat vonden ze teveel werk.
Bent u ook iemand die een boekenschrift bijhoudt? Laat het me weten en mail naar harmklifman@hotmail.com.
En kijk ook eens op blijmeteenboek.nl, een website over boeken en bijzondere interviews.
Harm Klifman