Elk lapje in de bevrijdingsrok vertelt een eigen verhaal

Een bezoek (nog voor de lockdown) aan de expositie 'Dorp in Oorlogstijd' in het museum Voorschoten bracht bij mevrouw Langezaal veel herinneringen boven. De door haar in 1945 gemaakte bevrijdingsrok maakt onderdeel uit van de tentoonstelling en elk lapje in de rok heeft zij gemaakt uit kledingstukken van haarzelf en zij wisselde lapjes uit met haar vriendinnen.

De bevrijdingsrokken, ook wel feestrokken genoemd, werden destijds gemaakt op initiatief van Mies Boissevain, overlevende van twee concentratiekampen. Tijdens haar gevangenschap in Amsterdam werkte Mies Boissevain in de wasserij en onderhield daar via briefjes die zij in het wasgoed verstopte, contact met haar vrouwelijke medegevangenen. Op een dag vond zij een lappendas in de waszak die een medegevangene had gemaakt van lapjes stof van kleding van haar kinderen en haarzelf. Ze vertelde het verhaal achter ieder lapje aan de andere vrouwen en dat zorgde voor verbondenheid onder de gevangenen.

De lapjesdas inspireerde Mies Boissevain na afloop van de Tweede Wereldoorlog een initiatief te starten om samen met andere vrouwen van verschillende lapjes rokken te maken. Er was in die periode grote textielschaarste, maar door van oude kledingstukken lapjes te maken en die vervolgens op oude rokken te naaien kwamen kleurrijke rokken tot stand met ieder een eigen verhaal. Tijdens het maken van de rokken konden de vrouwen hun eigen oorlogservaringen vertellen en verwerken. Het gezamenlijk maken en dragen van de rok gaf een saamhorigheidsgevoel.

Ook mevrouw Langezaal maakte destijds zo'n bevrijdingsrok. Als Johanna Robertina Maria van Kemenade woonde zij destijds in Grave-Noord Brabant. Tijdens het bezoek aan de expositie vertelde zij haar zoon Frank Langezaal uit welke kledingstukken zij de lapjes had geknipt en wie die kledingstukken hadden gedragen. 'Zij wist het nog precies', vertelt haar zoon Frank.

Er werden in Nederland zo'n 4000 rokken gemaakt. Voldeden zij aan de voorschriften dan werden zij ingeschreven in het Nationale Rokkenregister van het Nationaal Instituut. Op 2 september 1948, trokken honderden vrouwen in hun feestrok in een optocht over het Binnenhof in Den Haag ter gelegenheid van de viering van het regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina.