150 jaar Teske in Voorschoten. Jan vertelt!

Opa Jan Teske, formidabel maar met een klein hartje

Kapper en barbier Jan Teske zit begin september 50 jaar in het vak. Tegelijkertijd viert hij dat zijn familie bijna 150 jaar ondernemer is in Voorschoten. In de aanloop naar dit jubileum vertelt Jan over zijn voorvaderen en het kappersvak. Deze keer gaat het over opa Jan Teske. Een formidabele man met een klein hartje.

Voorschoten - Mijn Opa Jan, geboren in 1891 leerde het kappersvak in Leiden, zijn broer Chris in de scheerwinkel van Vader Elias. Als 15 jarig jongetje moest Jan op een moment een lijk scheren maar toen hij zijn hand op de borst van het lijk plaatste en deze nog een rochel gaf vluchtte hij weg. Jan werd ontslagen en dat viel niet zo goed bij zijn ouders. Hij moest wat anders gaan zoeken kwam terecht bij tuinder Gerrits, dit vond hij maar niks, zijn broer Chris had het in de scheerwinkel bij zijn vader ook wel gezien en na enig overleg hebben deze twee uiteindelijk geruild. En Jan stond in de scheerwinkel van zijn vader, (hoek Voorstraat 't straatje van Pigge, nu Va Bene) . Op de gevel stond Haarsnijden en Seheeren.

Maar vader Elias overleed erg jong, pas 49 jaar, en in 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit. Jan werd opgeroepen en moest in dienst. De winkel werd in die jaren door een zogenaamde 'remplacant' gedraaid, Jan was inmiddels getrouwd met Riek Bekker en ze kregen samen 6 kinderen waarvan er eentje jong overleed. Na de oorlog knapte opa Jan de zaak flink op. Er kwam een verstelbare scheerstoel. Die stoel staat nog steeds bij mij in de zaak. Hij breidde de zaak ook uit met tabakswaren, die omzet was drie keer zo hoog als het knippen en scheren. Met de komst van de blauwe tram kreeg Voorschoten een electriciteitsnet En opa kocht een knipmachine op stroom (tondeuse). Hij kon het zich permitteren om tijdens het knippen een sigaar te roken, dan had je het echt wel gemaakt. Opschepper? Wel een beetje patserig in ieder geval.
En opa deed meer, hij verkocht ook staatsloten. 75 gulden kostten die destijds. Geld dat vaak met 10, 20 of 30 mensen werd opgebracht. Maar dan moesten ze wel betalen. Op een gegeven moment viel er 10.000 gulden op een lot. Een gigantisch bedrag, maar zes mensen hadden hun deel niet betaald en dat geld kwam naar opa. Hij kocht er een paar huisjes van aan de overkant van het spoor en een bakdek kruiser. Die boot heeft nog voor veel discussie gezorgd want oma, streng religieus, vond dat haar gezin op zondag naar de kerk moest terwijl opa zei: die kerk staat er in de winter ook nog wel.' En er werd gevaren.

Door die meevallers heeft de familie het niet zo moeilijk gehad in de crisisjaren. Opa hielp zelfs arme gezinnen. Ook tijdens de oorlog. Eigenlijk moest hij in Duitsland werken maar doordat hij beloofde de Duitsers in het nabije kamp te knippen en scheren, hoefde dat niet. Wel hield hij zijn oren en ogen open en vertelde plannen door. Maar er was nog een voordeel. Een vriend van hem, Jaap Nell, slachtte nog wel eens illegaal. Dat was aan de andere kant van het kamp. Dat vlees moest eigenlijk naar de Duitsers maar dat wilde niemand natuurlijk. Als het vlees dan bestorven was, nam mijn opa het onder zijn jas mee terug naar het dorp. Dan moest er wel iemand aan de poort staan die hij kende, anders lukte het niet. Zo heeft hij verschillende gezinnen geholpen. Mijn vader, Jaap was te jong en werd ingezet om de boeren en tuinders thuis te knippen en scheren. Op een goed moment liep hij langs Kasteel Duivenvoorde en werd door de Duitsers aangesproken. 'Friseur, konnen sie mir razieren?' En Jaap dacht niet langer na: een extra centje lokte hem wel. Maar door veel te laat thuis te komen en een slechte smoes moest hij de zuurverdiende centjes af geven. Na de bevrijding werden de Amerikanen, Canadezen en Engelsen in Bijdorp geknipt en geschoren, maar toen wel gratis dat wil zeggen in ruil voor sigaretten en chocolade repen!
Volgende maand het verhaal over vader Jaap.